Evaluatie & behandeling van gastro-intestinale en nutritionele complicaties bij neurologische aandoeningen

Romano et al. JPGN 2017;65(2):242-264. DOI: https://doi.org/10.1097/MPG.0000000000001646

Klinische experts vanuit heel Europa schreven samen 49 aanbevelingen rond voeding gerelateerde uitdagingen van kinderen met een neurologische aandoening in de ESPGHAN richtlijn. Veel van de aangehaalde problematiek bij deze patiënten zijn op de dag van vandaag nog altijd onderbelicht. Daarnaast houden deze problemen niet op als de patiënt 18 jaar wordt; ook voor de volwassen patiënt met een neurologische aandoening kunnen de ESPGHAN richtlijnen ondersteunend zijn.

Een aantal inzichten uit de ESPGHAN richtlijn: 

• Slechts 46% van de kinderen met een beperking behaald 100% van hun aanbevolen nutritionele inname
• Orofaryngeale disfunctie (een verstoring van één of meer van de 3 slikfases) is een veelvoorkomend probleem bij kinderen met een neurologische aandoening, met gerapporteerde prevalenties van >90% 
• 70% heeft GORD (gastro-oesofageale reflux ziekte) 
• >50% gebruikt chronisch een laxeermiddel 
• 53% heeft onvoldoende vezel en/of vochtinname 

Frequent voorkomende comorbiditeiten.

Figuur 1. Meest voorkomende comorbiditeiten bij patiënten met cerebrale parese.

Herkunt uw patiënt onderstaande situaties bij het eten of drinken? Wellicht heeft uw patiënt kauw- en slikproblemen! Er zijn verschillende manieren om te testen of iemand kauw- en slikproblemen (dysfagie) heeft. Bijvoorbeeld, de sliksnelheidstest, de TOMASS test of screen met de EAT-10 (bij volwassenen) of de Pedi-EAT-10 (bij kinderen).

Aandachtspunten bij cerebrale parese: 

Rode vlaggen by kauw- en slikproblemen

Rode vlaggen: verteringsproblematiek

Een aantal rode vlaggen kunnen ook duiden op verteringsproblematiek, denk bijvoorbeeld aan: buik krampen, misselijkheid, reflux of overgeven, diarree of constipatie of een opgeblazen of vol gevoel. Een licht verteerbare medische voeding kan in sommige gevallen de oplossing bieden. 

Wilt u graag weten welke producten binnen ons assortiment mogelijk aansluiten bij de behoeften van uw CP patiënten? Bekijk dan dit overzicht: 

*Op basis van de ESPGHAN richtlijnen voor de evaluatie en behandeling van gastro-intestinale klachten bij kinderen met een neurologische aandoening (Romano et al. 2017) 

**Borstvoeding is de beste voeding voor een baby tijdens de eerste maanden van het leven. Infasource kan in combinatie met borstvoeding gegeven worden. 

*** Optifibre is geen volledige voeding, maar een voedingssupplement. Medische voeding moet altijd worden gebruikt onder medisch toezicht.

Referentie: 

Romano et al. JPGN 2017;65(2):242-264. DOI: https://doi.org/10.1097/MPG.0000000000001646 

Ondervoeding en groeiachterstand zijn veel voorkomende bevindingen bij kinderen met cerebrale parese (CP). Afwijkingen in elektrolyten en micronutriënten zijn ook gedocumenteerd. Gastro-intestinale (GI) ziekten zoals gastro-oesofageale refluxziekte (GERD), voedingsproblemen en constipatie zijn in verband gebracht met een verhoogde frequentie van deze afwijkingen. Het doel van deze studie was het bepalen van de prevalentie van ondervoeding, metabole en elektrolyt abnormaliteiten bij pediatrische patiënten met cerebrale parese en gastro-intestinale stoornissen.

Nieuwsgierig geworden? 

Klik hier om de link te openen naar de volledige paper. 

Referentie: Jaramillo et al. Plant Mol Biol 2016;11:e67-e69. 

Functionele gastro-intestinale aandoeningen (FGIDs) komen vaak voor bij kinderen en veroorzaken hoge directe en indirecte maatschappelijke kosten. Gedeeltelijk gehydrolyseerd guargom (PHGG) is een natuurlijke en wateroplosbare voedingsvezel die is afgeleid van guargom. Het is voorgesteld als aanvullende therapie bij pediatrische FGIDs, vooral bij chronische functionele constipatie en prikkelbare darm syndroom.

Klik hier om de link te openen naar de volledige paper. 

Referentie: Romano et al. Expert Review of Gastroenterology & Hepatology 2021;15(6):583-587. 

Ondervoeding en dehydratie zijn condities die vaak voorkomen onder de ouderen. In klinische setting is het vaak niet duidelijk welke strategieën nodig en effectief zijn om ondervoeding en dehydratatie tegen te gaan.

Het doel van de ESPEN richtlijn is om wetenschappelijke verantwoorde aanbevelingen te kunnen geven voor klinische voeding en hydratie in oudere populaties om ondervoeding en dehydratie te voorkomen of te behandelen. Daarnaast, is het doel om te kijken of interventies gefocust op gewichtsreductie gepast zijn voor oudere mensen met overgewicht of obesitas.

Deze richtlijn is ontwikkeld met behulp van de standaardprocedure voor ESPEN richtlijnen en consensus studies. Een systematische literatuurstudie voor systematische reviews en primaire studies is gedaan, gebaseerd op 33 klinische vragen geformuleerd in PICO format. Bestaand bewijs was beoordeeld volgens de SIGN-grading system. Aanbevelingen zijn ontwikkeld en goedgekeurd in een meerstaps consensus proces.

De werkgroep hebben 82 aanbevelingen geschreven voor de voedingszorg voor oudere personen, uitgespreid over 4 onderwerpen: basisvragen en generale principes, aanbevelingen voor ouderen met ondervoeding of een risico op ondervoeding, aanbevelingen voor ouderen met specifieke ziektes, diagnose en behandeling van dehydratie.

Al in al, adviseren de wetenschappers dat alle oudere individuen geregeld gescreend moeten worden op ondervoeding.. Het inname van voeding kan ondersteund worden door verpleging, educatie, voedingsadvies, voedselmodificatie en medische voeding. Enterale voeding moet gestart worden als orale voeding niet toereikend is en de prognose voor enterale voeding positief is. Voedingsrestricties moeten over het algemeen vermeden worden en diëten gefocust op gewichtsverlies kunnen een optie zijn voor oudere mensen met obesitas, die ook gewicht gerelateerde gezondheidsproblemen hebben. Hierbij is het effectief om het dieet te paren met fysieke inspanning.

Alle ouderen moeten gezien worden als mensen met een risico op te lage vloeistofinname en moeten gemotiveerd worden om genoeg te drinken. Vaak zullen interventies gepersonaliseerd, goed te begrijpen en deel van een multidisciplinaire aanpak moeten zijn om aan te slaan. Een vochtdagboek kan helpen om bij te houden hoeveel vloeistof geconsumeerd wordt.

In conclusie, er is een scala aan effectieve interventies om adequate voedings- en vloeistofinname te ondersteunen in oudere mensen om de nutritionele status gezond te houden of te verbeteren. Daarnaast kan het ook het behandelingstraject en de kwaliteit van het leven verbeteren. Deze interventies moeten routinematig geïmplementeerd worden in klinische zorg.

Voor het artikel, klik hier.

Volkert D, Beck AM, Cederholm T, Cruz-Jentoft A, Goisser S, Hooper L, Kiesswetter E, Maggio M, Raynaud-Simon A, Sieber CC, Sobotka L, van Asselt D, Wirth R, Bischoff SC. ESPEN guideline on clinical nutrition and hydration in geriatrics. Clin Nutr. 2019 Feb;38(1):10-47. doi: 10.1016/j.clnu.2018.05.024. Epub 2018 Jun 18. PMID: 30005900.

Klik hier op de link.

Abstract

Dysfagie beïnvloedt tot 35% van de ouderen. Het is een significante risicofactor voor meerdere condities, zoals ondervoeding en pneumonie. Maar verwijzingen van diëtisten voor dysfagie management in primaire zorg is erg laag. Geregistreerde diëtisten die actief zijn in primaire zorg in Canada werden gevraagd om mee te doen aan de studie. 70 vragenlijsten waren ingevuld door diëtisten en 75% had géén dysfagie screening proces. Daarnaast rapporteerde maar 8% dat zij gebruik maakte van een niet-instrumentele klinische slik assessment (CSA). De meest voorkomende barrière was het gebrek aan kennis over het screening proces en de diagnose van dysfagie. Veel respondenten vonden dat de CSA niet binnen hun werk en expertise viel. Daarnaast gaf 70% aan dat ze praktische training nodig hadden voor screening en beoordeling. Dus met de huidige stand van zaken in primaire zorg worden patiënten met dysfagie, en patiënten die risico hebben om dysfagie op te lopen, onder gediagnostiseerd. Om dit tegen te gaan is het dus belangrijk dat er initiatieven worden genomen: 1. dysfagie bekend maken; 2. een goed en uniform screening proces te hebben; 3. diëtisten informeren dat dysfagie testen en diagnosticeren hoort bij hun expertise, en ze daar ook scholing in aan te bieden;

Studieresultaten

Dysfagie is in het kort: moeite met slikken. Dit is een significante risico factor voor ondervoeding, pneumonie en dehydratatie. Er is een questionnaire van 17 vragen opgesteld met informatie uit de literatuur en een panel van diëtisten. Van de 70 respondenten hadden maar 18 een screening proces, bestaand uit formele en/of informele testen. Maar 2 respondenten gaven aan een gevalideerde tool te gebruiken (EAT-10, TOR-BSST). Daarnaast was de watersliktest hetgeen wat het meest gebruikt werd als screening tool (39%). Meer dan 85% rapporteerde minder dan 5 patiënten met mogelijke dysfagie geïdentificeerd te hebben in de laatste 3 maanden en 31% zelfs 0 patiënten. Geïdentificeerde barrières voor de lage prevalentie van dysfagie diagnose: 80% van de diëtisten is niet zeker van de beste screening methode, 54% is zich niet bewust van de behoefte voor screening en 40% gaf aan géén skills te hebben om de screening uit te voeren.

60% van de diëtisten stuurden patiënten met symptomen van dysfagie door naar een logopedist voor een formele sliktest, maar 8% gaf aan dat de volgende stap bij de diëtist zelf lag, namelijk het afnemen van een niet instrumentele slik test, bijvoorbeeld de EAT-10. De doorverwijzingen naar dysfagie management is erg laag, blijkt uit de vragenlijst. 87% van de diëtisten had minder dan 6 verwijzingen voor dysfagie in de laatste 3 maanden. Daarnaast gaf 35% aan zelfs helemaal geen verwijzingen te hebben gehad. Gepaard met deze percentages, gaat ook de (te) lage gemeten prevalentie van dysfagie in de primaire zorginstanties. Dit percentage ligt in deze studie op 15%. Dit ligt onder de prevalentie gemeten in de thuiszorg én die van geriatrische instellingen. Diëtisten zelf geven aan graag een uniforme gevalideerde screening methode te hebben. Daarnaast zouden ze graag een praktische training ontvangen over het omgaan met dysfagie.

Concluderend, dysfagie is een significante risicofactor voor ondervoeding en pneumonie. Patiënten met een (hoog) risico op dysfagie moeten eerder gediagnosticeerd worden waardoor de zorg ook eerder in kan grijpen om ziekenhuisopname te voorkomen. Dysfagie is prevalent in de primaire zorgsector, maar uit deze studie blijkt dus dat maar 25% van de diëtisten een screeningtool gebruikt om dysfagie te identificeren en de prevalentie van het ontvangen van een doorverwijzing naar dysfagie management is extreem laag. Daarnaast zijn de screeningmethodes die gebruikt worden vaak niet gevalideerd.